Kuzey Amerika Kratonlarının İncelmesi Yeni Bulgularla Açıklanıyor

Kuzey Amerika kıtasının alt katmanlarında yaşanan kratonik incelme süreci, Dünya’nın erimiş mantosuna doğru hareket ettiği yönünde yeni bulgular ortaya koyuyor.

popsci.com’da yer alan habere göre, Teksas Üniversitesi Austin’deki araştırmacılar, “kratonik incelme” adını verdikleri bu jeolojik süreci incelemeye başladılar ve bulgularını Nature Geoscience dergisinde paylaştılar.

Kratonlar, milyarlarca yıl boyunca sabit kalan ve kıtaların temelini oluşturan eski kaya oluşumlarıdır. Ancak bazı jeolojik bölgelerde, kratonik incelme veya damlama adı verilen bir süreçle kaya katmanları zamanla kaybolabilir.

Çalışmada, Kuzey Amerika’da yeni bir sismik tomografik model kullanıldı ve derin manto ile ince litosfer arasındaki sınırlarda ilginç bir davranış tespit edildi. Bu durumun, Farallon Plakası’nın kratonik incelmeye neden olduğu teorisi üzerinde duruluyor.

Araştırmacılar, bilgisayar modelleri kullanarak kraton damlamasını test ettiler. Plaka dahil edildiğinde damlama gerçekleşirken, çıkarıldığında sürecin durduğu gözlemlendi. Bu veriler, Dünya’nın yapısal süreçleri hakkında yeni bir anlayış sunuyor.

Jeolog Thorsten Becker, bu tür keşiflerin kıtaların oluşumu ve tektonik aktivitelerin nasıl şekillendiği konusunda kritik öneme sahip olduğunu belirtti. Damlamanın etkileri uzun vadede hissedilecek ve ABD Ortabatısı’nın altında tektonik aktiviteyi etkilemeye devam edecek.

Şimdilik, damlamanın genellikle Farallon Plakası’nın kalıntılarının mantoya daha derinlere battığı biliniyor ve bu durum Topeka veya Cleveland gibi şehirlerde yaşayanlar için bir tehdit oluşturmuyor.