Ceyda Ulukaya – Kadınların şiddete maruz kaldığında başvurabileceği en önemli düzenlemelerden 6284 sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun’a nasıl başvurabilir, hangi koruyucu tedbirleri talep edebiliriz? İşte kanun kapsamındaki haklar:
6284 Sayılı Kanun’da şiddet; fiziksel, cinsel, psikolojik veya ekonomik açıdan zarar görme veya acı çekmeyle sonuçlanan veya sonuçlanması muhtemel hareketler olarak tanımlanıyor. Bu yüzden sadece fiziksel şiddete maruz kalmak değil; aşağılamak, öldürmek veya yaralamakla tehdit etmek, istenmeyen zamanlarda ve biçimlerde cinsel ilişkiye zorlamak, komşularla, arkadaşlarla, akrabalarla görüşülmesine izin vermemek, ihtiyaçlar için yeterli para vermemek, kazanılan paraya el koymak, sürekli nereye kaç lira harcandığını sormak, ısrarla telefonla aramak, kimlerle arkadaş olduğunuza karışmak ve takip etmek gibi tüm davranışlar kanuna göre şiddet olarak tanımlanıyor. Bu davranışlara maruz kalan her kadın kanundan faydalanabiliyor.
Başvuru adresleri
Bu hakların yanı sıra özel koşullarla ilgili ek taleplere imkan sağlayan 6284 Sayılı Kanun’dan yararlanmak üzere size en yakın karakol, Şiddet Önleme ve İzleme Merkezi (KOZA), kaymakamlık/ valilik, Cumhuriyet Başsavcılıkları ve Aile Mahkemeleri’ne başvurabilirsiniz. Kanundan yararlanmak için avukat şartı olmasa da, avukat desteği sonuç almayı kolaylaştıracaktır. Bunun için yaşadığınız ildeki baronun adli yardım servisine başvurmanız yeterli. Baro, size ücretsiz olarak bir avukat atayacaktır.
7/24 hizmet veriyor
Şiddet önleme ve izleme merkezleri (ŞÖNİM), KOZA adı altında 6284 Sayılı Kanun ile kurulmuştur. 81 ilde 7 gün 24 saat hizmet veren bu merkezler, şiddete uğradığınızda haklarınıza erişebilmeniz için sizi ilgili kurumlara yönlendirmekten ve ihtiyaç duyduğunuz desteklerin koordinasyonundan sorumludur. ŞÖNİM’ler ayrıca, iş bulmanıza, meslek edindirme kurslarına yönlendirilmenize, psikolojik destek alabilmenize yardımcı olmak ve bu konularda yol göstermekle yükümlüdürler.
Şiddeti uzaklaştırın
Mor Çatı Kadın Sığınağı Vakfı, şiddete maruz kalan kadınların 6284 Sayılı Kanun kapsamında yararlanabilecekleri hakları ve kanuna erişimde ihtiyaç duyacakları pratik bilgileri www.kararaldim.org adresinde bir araya getiriyor. kararaldim.org adresli internet sitesinde, kadınların yaşadıkları şiddetten kurtulmak için faydalanabilecekleri tüm seçenekleri anlaşılır bir dil ve destekleyici bilgilerle anlatıyor. Sitede darp raporundan avukat desteğine, sığınak talebinden uzaklaştırma kararına şiddete uğrama halinde izlenebilecek tüm süreçlerle ilgili detaylar yer alıyor. Sitede farklı taleplerle oluşturulabilecek versiyonlarıyla dilekçe örnekleri, doğrudan indirilebilir belge olarak bulunuyor. kararaldim.org adresi üzerinden şiddete maruz kalma halinde ulaşılabilecek kurumların yanı sıra il il Şiddet Önleme ve İzleme Merkezleri (ŞÖNİM) iletişim bilgilerine de ulaşmak mümkün.
Kaynak: Mor Çatı Kadın Sığınağı Vakfı/https://morcati.org.tr
Mağdurun hakları
Sığınak: Ağır ve acil bir şiddet durumu söz konusuysa ve kalabileceğiniz güvenli bir yer yoksa, bu durumda sığınak sizin için en güvenli yerdir. Kendiniz ve çocuklarınız için bulunduğunuz şehirde veya başka bir şehirde uygun bir barınma yeri isteyebilirsiniz. Sığınakların adresleri gizlidir ve istemediğiniz sürece kimse size ulaşamaz. Gece yarısı ya da hafta sonu karakola gitmek zorunda kalsanız dahi, polisin sizi en yakın sığınağa ulaştırması gerekir. Eğer bölgede sığınak yoksa ya da sığınakta yer yoksa polis sizi güvenli bir mekâna (otel, polis evi gibi) götürüp güvenliğinizi sağlamakla yükümlüdür. Bunun
için mahkeme kararı gerekmez.
Geçici koruma tedbiri: Şiddet uygulayan ya da uygulama ihtimali olan kişinin size zarar vermesinden endişe ediyorsanız, dışarı çıktığınızda, işe giderken vb size eşlik edecek bir polisin görevlendirilmesini isteyebilirsiniz. Acil ve hemen müdahale edilmesi gereken bir durum söz konusu ise en yakın polis ya da jandarma da yakın koruma vermekle yükümlüdür.
Evden uzaklaştırma: Şiddet uygulayan kişiyi birlikte yaşadığınız ortak konuttan uzaklaştırabilir, karar süresi içerisinde bu konuta, işyerinize, çocuğunuzun okuluna ve size yaklaşmasını engelleyebilir ve siz bu konutta yaşamaya devam edebilirsiniz. Ancak, ciddi bir hayati tehlike altında bulunduğunuzu düşünüyorsanız, sığınağa yerleşmek sizin için daha hızlı ve koruyucu bir seçenek olabilir. Acil durumlarda polisin şiddet uygulayan ya da uygulama ihtimali bulunan kişiyi herhangi bir mahkeme kararı olmaksızın evden uzaklaştırma yetkisi ve sorumluluğu var.
Adres gizleme: Can güvenliğiniz tehdit altındaysa ve/veya şiddet uygulayandan kaçıyorsanız, kimlik ve adres bilgilerinizin tüm resmi kayıtlarda gizlenmesini isteyebilirsiniz. Çünkü şiddet uygulayan kişi, nüfus kayıt sisteminden, sağlık sigorta kayıtlarından, çocuğunuz varsa çocuğunuzun okulundan veya başka bir resmi kayıt yoluyla adresinize ulaşabilir. Potansiyel olarak can güvenliği tehdidi altında iseniz, şiddet uygulayan bir kişi göstermeksizin de kimlik ve adres bilgilerinizin tüm resmi kayıtlarda gizlenmesini isteyebilirsiniz.
iletişimi engelleme: Şiddet uygulayanın size telefon, mail, sosyal medya veya herhangi bir yöntem aracılığıyla ulaşmasının engellenmesini isteyebilirsiniz.
Silah teslim talebi: Şiddet uygulayan ya da uygulama ihtimali bulunan kişinin, silahını polise teslim etmesini talep edebilirsiniz. Bu kişi polis veya jandarma gibi mesleği nedeniyle silah taşıyan biri dahi olsa, yine de silahını teslim etmesini talep edebilirsiniz.
Geçici maddi yardım: Geçici maddi yardım, şiddete uğramanız ve ardından doğacak ihtiyaçlarınızı karşılayabilmeniz için 6284 Sayılı Kanun kapsamında size verilebilecek maddi yardımdır. Belediyeden, kaymakamlıktan veya valilikten para ya da eşya desteği alıyorsanız size geçici maddi yardım verilemeyeceği söylenebilir. Kanuna göre bu bilgi yanlıştır. Geçici maddi yardım diğer sosyal yardımlardan bağımsız olarak, şiddete maruz kaldığınız için 6284 Sayılı Kanun kapsamında tanınan ayrı bir haktır. Çocuğunuz için de ayrıca ödeme talep edebilirisiniz.
Genel sağlık sigortası: Bu kanun kapsamında koruma kararı aldıysanız, sigortalı değilseniz ya da sigorta prim borcunuz olsa dahi sigortalı sayılıyorsunuz. Koruma kararınızın geçerli olduğu süre boyunca, sağlık hizmetlerinden sigorta kapsamında yararlanabilir ve ilaçlarınızı sigorta kapsamında alabilirsiniz.
